Anna is een jonge vrouw van begin dertig die zich tijdens de pandemie heeft laten omscholen tot woonbegeleider in de gehandicapten zorg. Anna vertelt over de uitdagingen waar ze tegen aanliep tijdens de opleiding en hoe ze daarmee omging. Ook deelt Anna haar liefde voor haar werk middels praktijk voorbeelden.
De lockdown
Vandaag heb ik een afspraak met Anna. Anna werkt nog niet heel lang in de gehandicapten zorg. Het begon tijdens de corona pandemie toen alles op slot moest. Ze werkte nog in een restaurant. De pandemie was voor Anna een goed moment om na te denken over de (onzekere) toekomst. Een goed gesprek met haar man Hendrik hielp haar de knoop door te hakken om een opleiding tot woonbegeleider voor mensen met een meervoudig handicapt te volgen.
“Mijn verhaal is eigenlijk niet zo interessant” zegt Anna lachend wanneer wij het gesprek beginnen. “Het zijn eigenlijk mijn collega’s die je zou moeten spreken. Die ene zit nu thuis met een burn-out, die andere ook…weer een andere is pas terug …en ook een andere …” We barsten beide in lachen uit wanneer de telling maar blijft doorgaan. Maar grappig is het echt niet, ook niet voor Anna.
Omgaan burn-out (collega’s)
Ik vond het best wel lastig om bij een organisatie te werken waar zoveel mensen uitvielen. Ik zat namelijk nog midden in de opleiding toen ik in de zomer op locatie mocht en geconfronteerd raakte met een omgeving waar er zoveel uitval was. Misschien lag het aan de zomer, dat is namelijk een periode waar veel mensen op vakantie gaan. Iedereen vertrekt, behalve de cliënten. De werkdruk neemt toe doordat je met steeds minder collega’s door moet.
Het was wel een worsteling, die confrontatie. Ik heb echt getwijfeld om door te gaan met de opleiding of misschien ergens anders in de zorg moest gaan werken. Alleen kwam ik er al heel gauw achter dat het overal wel een beetje het zelfde is. Gelukkig kon ik mijn onzekerheid met Hendrik delen en besloot ik om het ook bespreekbaar te maken bij mijn leidinggevende. Stel je voor dat je de begeleiding ook uitviel en ik mijn opleiding niet kon afronden, met de hele pandemie gaande maakte het best een ingewikkelde keus.
De burn-out van mijn collega’s stonden los van mij
Mijn leidinggevende gaf aan dat ze mijn bezorgdheid deelde, maar de burn-out van mijn collega’s stond los van mij. Het is vaak ook een combinatie van werkdruk en wat er privé speelt. En niet om mijn collega’s tekort te doen, ik heb best een stabiele basis thuis. Hendrik en ik hebben tot nu toe slechts een kat en kunnen samen nog veel leuke dingen doen buiten werk om.
Vanuit het werk zijn er verschillende interventies gepleegd om ons weerbaarder te maken voor een burn-out. We kregen verschillende teambuilding en persoonlijke trainingen. Ze bleven ook hun best doen om de druk te verminder door actief te werven, helaas is het laatste minder succesvol. We hebben al ongeveer een jaar een openstaande vacature waar niemand op af komt.
De gesprekken, trainingen en mijn stabiele thuisbasis hebben allemaal bijgedragen dat ik het traject succesvol heb doorlopen. Met mijn diploma op zak voel ik mij nu ook zelfverzekerder en wellicht bekwamer waardoor ik niet langer kijk naar een burn-out als iets wat ons allemaal zal overkomen. Ik onderschat mijn collega’s niet, maar ik zorg er wel voor dat ik ook goed voor mezelf blijf zorgen.
Zorgen over mijn toekomst
Ik ben blij dat ik niet heb toegegeven aan de onzekerheid waarmee ik het traject begon. Inmiddels al een paar maanden mijn diploma op zak, denk ik oprecht dat ik een van de mooiste banen heb. Door het tekort in de zorg maak ik mij niet langer zorgen over wel of geen burn-out krijgen, maar eerder over wie er voor mij zal zorgen wanneer ik het nodig heb.
Mensen hebben een verkeerd beeld over werken in de zorg
Ik vertel mensen in mijn omgeving ook met trots wat ik doe en krijg meestal als reactie: ‘wat mooi dat jij het kan of doet, ik kan dat niet’. Wat kan je niet dat ik wel kan? Vraag ik mij dan af. Mensen hebben een verkeerd beeld over werken in de zorg. Ze denken vaak aan mensen verschonen, inco’s schoonmaken. Ja dat doe ik ook, maar ik doe veel meer dan dat. Een persoon heeft zoveel meer nodig dan verschoont worden, ook liefde en aandacht.
Mijn ervaring met Willy
Willy is een client met een meervoudige handicapt in een rolstoel. Ze kan wel praten, een paar woorden en als ze meer energie heeft kan ze ook zinnen uitspreken.
Het was ongeveer 15:00 uur toen ik bij haar begon. Ik haalde haar op bij de bus die haar net terug had gebracht van haar werk (de dagbesteding). We zijn toen wat gaan drinken, ze mocht dan even gaan tekenen, maakten een wandeling en ging nog even op het waterbed liggen. Tijdens het vouwen van de was, trok zij de handdoeken uit de mand en bij het afwassen legde ik steeds een bord op haar rolstoelblad waar ze nog even met een doekje overheen ging. Ik las heel veel boekjes voor, dat vindt ze heel leuk. Na het tanden poetsen, heb ik haar naar bed gebracht. Ik las nog een verhaaltje voor en toen weer even knuffelen en vroeg ik wat ze het leuks van die dag vond. “Anna, je hebt het goed gedaan vandaag bij mij”. Op dat moment smolt ik echt van binnen. Dat kwam echt aan.
Die bewuste dag kon ik heel veel tijd aan haar besteden en daar was ze heel dankbaar voor. Die oprechte dankbaarheid die ze uitte raakte mij heel diep.
De zorg staat onder druk, pick your battles
Helaas staat de zorg wel onder druk en kunnen we niet altijd de tijd en aandacht geven aan de cliënten die we graag willen geven. Ik vind het heel vervelend wanneer ik thuiskom en denk dat ik die client minder aandacht hebt gegeven. Vaak zijn het cliënten die niet duidelijk kunnen aangeven wat ze willen. Ik heb weleens bij een client gestaan, die was meervoudig beperkt en kon niet in woorden aangeven wat hij nodig. Bij de andere client was het crisis situaties, daar liep het uit de hand en moest ik heel veel tijd aanbesteden. Toen kwam ik bij de andere client en die heeft anderhalf uur een filmpje zitten kijken. Ik voelde me toen echt lullig. Het zijn momenten waar je moet kiezen, of je laat het conflict uit de hand lopen of je probeert dat te sussen. Dit zijn de minder mooie dagen.
Afsluiting
Ik hoop dat ik met mijn verhaal mensen kan motiveren om ook in de zorg te werken. Het is mooi en waardevol werk. Je ziet mensen op hun kwetsbaars en je kan het verschil maken voor die persoon.